Bivša pravoslavna patriraršijska saborna crkva u Istanbulu, zvanično Velika Džamija Aja Sofija, od 537, godine, pa sve do 1453. godine služila je kao pravoslavna saborna crkva i sedište Vaseljenskog patrijarha. U katoličku crkvu pretvorena je za vreme Latinskog carstva, između 1204. i 1261. godine. Aja Sofija je omiljena atrakcija turistima, a mi vam otkrivamo i neke zanimljivosti o ovoj lepotici.
Mustafa Kemal Ataturk
Značajno ime za Istanbul, koje se prožima kroz čitavu tursku istoriju. Aja Sofija je pod njegovim naređenjem otvorena kao muzej. A od 1985. godine je pod zaštitom Uneska, kao primer svetske kulturne baštine.
https://www.instagram.com/p/CI8plqOFaOM/
Smatra se oličjem vizantijske arhitekture
Poznata je po masivnoj kupoli. Smatra se da je promenila istoriju arhitekture. Jedna je od najstarijih crkava na svetu i jedno od najznačajnijih dela antičke arhitekture. Takođe, uvrstili su je kao jednu od najvećih hrišćanskih crkvi na svetu, sve do 1520. godine, kada je izgrađena Seviljska katedrala.
https://www.instagram.com/p/CI_YAYKATMh/
Poreklo imena
Naziv je dobila od reči ,,aja“ (svetac) , dok je ,,sofija“ od reči sophos (mudrost) – drevni grčki jezik.
Otud i nazivi ,,Sveta mudrost“ ili ,,Božanska mudrost“.
https://www.instagram.com/p/CIIX5JBFWJf/
Antemije iz Trala i Isidor iz Mileta
Velika imena koja zaslužuju poštovanje jer je zahvaljujući njima ova lepotica nastala. Karakteristika vizantijskih građevina je prelaženje kvadratne osnove u kružnu, na kojoj se, kao kruna čitave građevine nalazi velika kupola, čiji teret nose četiri luka postavljena na četiri pilastra. Glavnu strukturu čini niz lukova i svodova (visokih lučnih tavanica).
Kupola prečnika 31 metar je visoka 56 metara. Nose je četiri trouglasta sferična stupa od opeke zvana pandatifi.
Pismeni podaci potvrđuju da je u izgradnji radilo oko 10.000 ljudi.
Kada je konačno izgrađena, car Justinijan je prema legendi uzviknuo na otvaranju: „Salomone, nadmašio sam te“. Time je aludirao na poznatog jevrejskog vladara koji je izgradio Prvi hram u Jerusalimu.
Jedna od najvećih zanimljivosti u vezi sa Aja Sofijom je činjenica da je ogromna crkva izgrađena za samo pet godina.
https://www.instagram.com/p/CIJJN_Rp3dW/
Aja Sofija je ukrašena mermernim pločama i mozaicima Bogorodice, Isusa, andjela i biskupa, koji su nakon 1453. godine bili prekriveni gipsom.
Stubovi Aja Sofije su napravljeni od najvrednijeg mermera koji je u vreme izgradnje pristizao iz Južne Afrike, Mramornog mora i Nikeje. Veruje se da jedan od njih ispunjava želje svima koji prislone palac u njegovu šupljinu i požele nešto posebno.
Aja Sofija je mesto na kome se vršilo krunisanje vizantijskih careva, kao i prvi džuma namaz nakon osvajanja Carigrada od strane Osmanlija.
https://www.instagram.com/p/CCk8LS_BEVi/?utm_source=ig_embed
Svedok je sukoba i pada dva carstva, dve kulture i dve vere.
Četiri puta je obnovljena.
Pretrpela je mnoge izmene u izgledu i svojoj nameni, ali se njena glavna kupola kao netaknuto ovaploćenje vizantijske kulture, čvrsto drži vekovima i odoleva kako društvenim, tako i prirodnim nepogodama koje bile veoma česte u prošlosti.
Nadamo se da ste uživali u ovoj virtuelnoj avanturi. Ukoliko vam je bilo od koristi, podelite na svojim društvenim mrežama. Takođe, ukoliko ste posetili ovu lepoticu, pišite nam u komentarima vaše utiske.
